Geyve Sevdalısı Prof. Dr. İlhami Çelik'in Depremle İlgili Yazısı(7)
4
19 Temmuz 2019 - 01:00
4. TARİH BOYUNCA, DİKKAT ÇEKİCİ ANORMAL HAYVAN DAVRANIŞLARI GÖZLENEN BÜYÜK DEPREMLER
Sıçanlar, yılanlar, gelincikler, böcekler, kırkayaklar ve diğer bütün yaratıklar beş gün boyunca Korint tepelerine giden yola düşerek şehri terk etmişlerdir. Deprem, şehir halkını uykudayken yakalamış ve pek çok kişi ölmüştür. Kurtulanları da oluşan tsunami dalgaları yutmuştur. Şehrin kalıntıları 2001 yılında bulunmuştur. TOKYO (EDO) 1855 VE 1923 DEPREMLERİ İLE SONRASI DEPREMLER (JAPONYA)
İlginç biçimde, Japon mitolojisine göre depremler Yayın Balığı Namazu’nun kuyruğunu sallamasıyla meydana gelir. Japonlarca, yayın balığının aynı zamanda tehlikeleri haber verdiğine de inanılır. Belki de yayın balığının deprem öncesinde sergilediği acaip davranışlar bu inanca yol açmıştır. Yayın balıkları, 1855 yılı Edo depreminden önce olağanüstü derecede aktifleşmiştir. 1923 Tokyo depreminden günler önce de su yüzeyine çıkmışlar ve kolayca yakalanabilmişlerdir. 1993’te Japon araştırıcılar akvaryumlardaki yayın balıklarının deprem öncesi davranışlarını incelemeye başlamışlardır. 2005 yılında Profesör Yâda, okul çocuklarına akvaryumdaki yayın balıklarının davranışlarını incelemede önderlik eden bir rehber kitapçık yollamıştır. Araştırıcı, yer hareketlerinin artışıyla yayın balıklarının aktivitelerindeki artış zamanının %70 oranında uyum gösterdiğini ileri sürmektedir.
Çinliler hayvan davranışlarındaki anormal değişiklikleri sistematik bir şekilde izleyerek 4 Şubat 1975’te meydana gelen 7,3 büyüklüğündeki Haiceng depremini başarılı bir şekilde, 1974’ün aralığının ilk günlerinde tahmin etmişlerdir. Hayvan davranışlarındaki en belirgin değişiklik, kış uykusunda olması gereken hayvanlardan yılanların intihar edercesine yuvalarından yüzeye çıkıp donmaları ve sıçanların da yüzeye çıkmalarıydı. Bu anormal olayları aralık sonunda depremin öncü sarsıntıları takip etmiştir. Şubatın ilk günlerinde inekler, atlar, köpekler ve domuzlar anormal davranışlar sergilemiştir. Depremin büyük sarsıntısı gelmeden şehir boşaltılmış ve 100.000 civarında insan kurtulmuştur.
TANGSHAN 1976, RİCHTER ÖLÇEĞİNE GÖRE 8,2 BÜYÜKLÜĞÜNDEKİ DEPREM (ÇİN)
1976’daki Tangshan depreminde de bazı anormal hayvan davranışları bildirilmişse de o zamanın siyasi çekişmelerinden dolayı bu konuyla ilgilenilmemiş ve uyarı yapılmamıştır. Bu depremde tam 250.000 kazazede zarar görmüştür. Depremle şehir yerlebir olmadan önce sıçanlar gündüz gruplar halinde panikle koşuşturmaktaydı. Tavuklar yem yememiş, yüzden fazla kuş göç etmiştir.
Depremden üç gün önce, depremin merkez üssüne yakın olan Mianyang şehrinin caddelerinde binlerce kara kurbağası görülmüştür. Zebralar başlarını hayvanat bahçesinin duvarlarına vurmuşlar, filler sallanmaya başlamıştır. Aslan ve kaplanlar normalde uyumaları gerekirken uyumamış, tavus kuşları ötmeye başlamıştır. Fakat belirtilerin depremle alakası kurulamamıştır.
L’AQUILLA 2009, RİCHTER ÖLÇEĞİNE GÖRE 6,3 BÜYÜKLÜĞÜNDEKİ DEPREM (İTALYA)
Bir karakurbağası topluluğunun depremden üç gün önce, yaşadıkları göleti topluca terk ettikleri dikkati çekmiştir. Bu bilgi halkın aktarımı değil, bilim adamlarının gözlemidir. Konuyla ilgilenen ABD havacılık ve uzay ajansı (NASA), göletlerin içindeki kayaların havayla etkileşerek iyon oluşturan elektrik yüklü parçacıklar yaydığını açıklamıştır. Suda veya hem karada ve hem de suda yaşayan amfibik canlılar depremin gelişini önceden algılayabilmiştir.
PERU 2011 DEPREMİ, RİCHTER ÖLÇEĞİNE GÖRE 7,0 BÜYÜKLÜĞÜNDEKİ DEPREM (PERU)
Yanachaga ulusal parkına yerleştirilen kameralar 7,0 büyüklüğündeki depremden 3 hafta önce hayvanların anormal davaranışlar sergilediklerini tespit ettiler. Deprem yaklaştıkça hayvanlar parkı terkettiler. İlk önce kemirgenler ortadan kayboldu. Sıçanlar deprem öncesi değişikliklere çok duyarlıdır. Bu hayvanları kuşlar ve karıncayiyenler takip etmiştir.
Not: Devam edecek…
PROF. DR. İLHAMİ ÇELİK
SELÇUK ÜNİVERSİTESİ, VETERİNER FAKÜLTESİ HİSTOLOJİ VE EMBRİYOLOJİ ANA BİLİM DALI ÖĞRETİM ÜYESİ, KONYA
MİLATTAN ÖNCE (M.Ö.) 373 HELİKE (ELİKİ) DEPREMİ (YUNANİSTAN)
Sıçanlar, yılanlar, gelincikler, böcekler, kırkayaklar ve diğer bütün yaratıklar beş gün boyunca Korint tepelerine giden yola düşerek şehri terk etmişlerdir. Deprem, şehir halkını uykudayken yakalamış ve pek çok kişi ölmüştür. Kurtulanları da oluşan tsunami dalgaları yutmuştur. Şehrin kalıntıları 2001 yılında bulunmuştur. TOKYO (EDO) 1855 VE 1923 DEPREMLERİ İLE SONRASI DEPREMLER (JAPONYA)
İlginç biçimde, Japon mitolojisine göre depremler Yayın Balığı Namazu’nun kuyruğunu sallamasıyla meydana gelir. Japonlarca, yayın balığının aynı zamanda tehlikeleri haber verdiğine de inanılır. Belki de yayın balığının deprem öncesinde sergilediği acaip davranışlar bu inanca yol açmıştır. Yayın balıkları, 1855 yılı Edo depreminden önce olağanüstü derecede aktifleşmiştir. 1923 Tokyo depreminden günler önce de su yüzeyine çıkmışlar ve kolayca yakalanabilmişlerdir. 1993’te Japon araştırıcılar akvaryumlardaki yayın balıklarının deprem öncesi davranışlarını incelemeye başlamışlardır. 2005 yılında Profesör Yâda, okul çocuklarına akvaryumdaki yayın balıklarının davranışlarını incelemede önderlik eden bir rehber kitapçık yollamıştır. Araştırıcı, yer hareketlerinin artışıyla yayın balıklarının aktivitelerindeki artış zamanının %70 oranında uyum gösterdiğini ileri sürmektedir.
HAICHENG 1975, RİCHTER ÖLÇEĞİNE GÖRE 7,3 BÜYÜKLÜĞÜNDEKİ DEPREM (ÇİN)
Çinliler hayvan davranışlarındaki anormal değişiklikleri sistematik bir şekilde izleyerek 4 Şubat 1975’te meydana gelen 7,3 büyüklüğündeki Haiceng depremini başarılı bir şekilde, 1974’ün aralığının ilk günlerinde tahmin etmişlerdir. Hayvan davranışlarındaki en belirgin değişiklik, kış uykusunda olması gereken hayvanlardan yılanların intihar edercesine yuvalarından yüzeye çıkıp donmaları ve sıçanların da yüzeye çıkmalarıydı. Bu anormal olayları aralık sonunda depremin öncü sarsıntıları takip etmiştir. Şubatın ilk günlerinde inekler, atlar, köpekler ve domuzlar anormal davranışlar sergilemiştir. Depremin büyük sarsıntısı gelmeden şehir boşaltılmış ve 100.000 civarında insan kurtulmuştur.
TANGSHAN 1976, RİCHTER ÖLÇEĞİNE GÖRE 8,2 BÜYÜKLÜĞÜNDEKİ DEPREM (ÇİN)
1976’daki Tangshan depreminde de bazı anormal hayvan davranışları bildirilmişse de o zamanın siyasi çekişmelerinden dolayı bu konuyla ilgilenilmemiş ve uyarı yapılmamıştır. Bu depremde tam 250.000 kazazede zarar görmüştür. Depremle şehir yerlebir olmadan önce sıçanlar gündüz gruplar halinde panikle koşuşturmaktaydı. Tavuklar yem yememiş, yüzden fazla kuş göç etmiştir.
HİNT OKYANUSU 2004, RİCHTER ÖLÇEĞİNE GÖRE 9,1-9,3 BÜYÜKLÜĞÜNDEKİ DEPREM VE TSUNAMİ (ENDONEZYA, BANGLADEŞ, SRİ LANKA, HİNDİSTAN, MALEZYA, MYANMAR, TAYLAND, SİNGAPUR)
26 Aralık 2004 yılında yerel saatle gece yarısı 00,58 de meydana gelen deprem sismografla kaydedilen en büyük 3. depremdir. Ölü sayısı yaklaşık olarak 228.000 bin, yaralı sayısıysa 128.000 olarak tespit edilmiştir. Ölenlerin üçte biri çocuklardır. Filler deprem öncesi yüksek bölgelere kaçmış, flamingolar alçak yerlerdeki üreme bölgelerini terk etmiş, çılgına dönen yarasalar tsunamiden önce uzaklara uçtmuşlardır. Depremden ve tsunamiden sonra vahşi hayvan ve fil ölülerine rastlanmaması hayvanların depremi önceden tahmin ettiklerini doğtlamıştır.
SICHUAN 2008, RİCHTER ÖLÇEĞİNE GÖRE 8,0 BÜYÜKLÜĞÜNDEKİ DEPREM (ÇİN)
Depremden üç gün önce, depremin merkez üssüne yakın olan Mianyang şehrinin caddelerinde binlerce kara kurbağası görülmüştür. Zebralar başlarını hayvanat bahçesinin duvarlarına vurmuşlar, filler sallanmaya başlamıştır. Aslan ve kaplanlar normalde uyumaları gerekirken uyumamış, tavus kuşları ötmeye başlamıştır. Fakat belirtilerin depremle alakası kurulamamıştır.
L’AQUILLA 2009, RİCHTER ÖLÇEĞİNE GÖRE 6,3 BÜYÜKLÜĞÜNDEKİ DEPREM (İTALYA)
Bir karakurbağası topluluğunun depremden üç gün önce, yaşadıkları göleti topluca terk ettikleri dikkati çekmiştir. Bu bilgi halkın aktarımı değil, bilim adamlarının gözlemidir. Konuyla ilgilenen ABD havacılık ve uzay ajansı (NASA), göletlerin içindeki kayaların havayla etkileşerek iyon oluşturan elektrik yüklü parçacıklar yaydığını açıklamıştır. Suda veya hem karada ve hem de suda yaşayan amfibik canlılar depremin gelişini önceden algılayabilmiştir.
PERU 2011 DEPREMİ, RİCHTER ÖLÇEĞİNE GÖRE 7,0 BÜYÜKLÜĞÜNDEKİ DEPREM (PERU)
Yanachaga ulusal parkına yerleştirilen kameralar 7,0 büyüklüğündeki depremden 3 hafta önce hayvanların anormal davaranışlar sergilediklerini tespit ettiler. Deprem yaklaştıkça hayvanlar parkı terkettiler. İlk önce kemirgenler ortadan kayboldu. Sıçanlar deprem öncesi değişikliklere çok duyarlıdır. Bu hayvanları kuşlar ve karıncayiyenler takip etmiştir.
Not: Devam edecek…
PROF. DR. İLHAMİ ÇELİK
SELÇUK ÜNİVERSİTESİ, VETERİNER FAKÜLTESİ HİSTOLOJİ VE EMBRİYOLOJİ ANA BİLİM DALI ÖĞRETİM ÜYESİ, KONYA
FACEBOOK YORUMLAR